Sfinalizowaliśmy na etapie rządowym prace nad ustawą o badaniach klinicznych

W czwartek w Warszawie w konferencji Agencji Badań Medycznych (ABM) "Agencja Badań Medycznych – impuls dla rozwoju nauki, zdrowia i innowacji" wziął udział m.in. szef MZ Adam Niedzielski. Głównym tematem wydarzenia były kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia, badań klinicznych i terapii personalizowanych, rola Polskiej Sieci Badań Klinicznych i 3-Seas Cancer Initiative.

"Sfinalizowaliśmy na etapie rządowym prace dotyczące ustawy o badaniach klinicznych i z 99-procentowym prawdopodobieństwem będzie na najbliższej Radzie Ministrów przyjmowana. Potem czeka już nas część parlamentarna uchwalania ustawy" – zapowiedział na konferencji szef MZ.

Prezes ABM Radosław Sierpiński dodał, że ustawa ta jest "pewną klamrą naszej działalności, która harmonizuje Polskę z prawodawstwem europejskim." Według niego jest to długo wyczekiwany akt, wypracowany w pewnym konsensusie z ośrodkami akademickimi, pacjentami, ale też z branżą. Sierpiński wyraził nadzieję, że ustawa zacznie obowiązywać od początku 2023 r.

Niedzielski zarysował też sytuację polskiego systemu opieki zdrowia. Wśród wyzwań wskazał na coraz szybciej starzejące się społeczeństwo.

"Struktura społeczna będzie coraz bardziej się zmieniała w kierunku zwiększenia średniej wieku w naszej populacji" – ocenił szef MZ. Dodał, że "Polska, niestety, jest tym społeczeństwem, szczególnie w Europie, które będzie w najbardziej dynamiczny sposób zwiększało średnią wieku".

Zaznaczył, że "będzie to wyzwanie dla całego systemu polityki społecznej, socjalnej i dla sektora medycznego".

Zwrócił uwagę, że wraz ze starzeniem się społeczeństwa będzie w kraju "rosło zjawisko wielochorobowości powiązanej ze zwiększającym się katalogiem chorób cywilizacyjnych, które – jak ocenił – nasze społeczeństwo dotyka w bardzo poważny sposób". Wśród nich wymienił otyłość i związane z nią konsekwencje w postaci chorób kardiologicznych, diabetologicznych i onkologicznych.

Jak zaznaczył szef MZ, "w obliczu małych zasobów i ogromnego zapotrzebowania na usługi medyczne potrzebna jest technologia i rozwój technologiczny – innowacje, impulsy z tym związane, szybkie przekładanie innowacji do publicznego systemu opieki zdrowotnej".

Podkreślił, że "Agencja Badań Medycznych ma być jednym z tych impulsów do rozwoju technologii medycznych w kraju".

Zaznaczył, że istotne są projekty badawcze, które w ramach konkursów są przyznawane przez Agencję Badań Medycznych. "Mamy 2 mld zł przeznaczone na ok. 170 projektów, więc mówimy o potężnym impulsie, kole zamachowym dla zaaktywizowania myślenia o innowacjach" – powiedział minister.

Mówiąc o strukturze tematów konkursowych, szef MZ wskazał biotechnologię, badania CATI i systemy sztucznej inteligencji. "Przekrój tematów realizowanych przez agencję jest pełny, co daje nadzieję, że będziemy mogli w sposób zrównoważony zajmować się technologią, nie tylko wybierając jeden wąski zakres, który da ten impuls, ale mając poczucie, że w każdej dziedzinie wykonujemy aktywności" – powiedział Niedzielski.

Poinformował, że "jest 50 tys. pacjentów biorących udział w badaniach klinicznych". "Dzięki tym badaniom otrzymują oni możliwość, pewną nadzieję leczenia chorób, które – jeśli chodzi o technologie – nie mają jeszcze wystarczającego zabezpieczenia" – powiedział szef MZ.

Prezes ABM Radosław Sierpiński powiedział, że w jego ocenie kierowana przez niego instytucja "coraz częściej zaczyna wyznaczać trendy, jeżeli chodzi o postęp naukowy, postęp kliniczny w rozwoju nauk medycznych w Polsce."

"Badania kliniczne, badania naukowe stają się integralną częścią systemu ochrony zdrowia. (...) Bez badań klinicznych nie ma nowoczesnego systemu ochrony zdrowia, nie ma nowych technologii, które mogą dostarczane być do pacjentów" – podkreślił.

"Myślę, że istotna jest w naszej działalności (...) integracja, konsolidacja czy animacja środowiska zrzeszonego wokół ABM – mam na myśli najlepszych polskich badaczy, najlepsze ośrodki akademickie. instytuty" – wyliczał. Mówił też o współpracy z naukowcami z całego świata.

"Chcemy, żeby Polska była atrakcyjnym ekosystemem do prowadzenia badań klinicznych, mam na myśli te komercyjne i niekomercyjne" – zaznaczył.

Prezes ABM mówił też o restauracji polskiego przemysłu farmaceutycznego i o bezpieczeństwie lekowym.

"W ciągu ostatnich tygodni rozstrzygnęliśmy konkurs dedykowany produktom generycznym. Polskie znakomite firmy farmaceutyczne będą miały okazję rozwijać innowacyjne postaci swoich leków" – zapewnił. Podkreślił, że to początek realizacji większego planu – rządowego planu rozwoju biotechnologii, który na najbliższą dekadę będzie miał wsparcie na poziomie 2 mld zł.

"Chcemy, żeby w Polsce powstały centra medycyny cyfrowej, bo wierzymy, że digitalizacja medycyny, postęp cyfrowy jest fundamentalny i że (...) technologia przełoży się na opiekę nad pacjentami" – powiedział Sierpiński. Wyraził nadzieję, że w 2023 r. powstanie 10 takich ośrodków.

W czasie konferencji wręczono po raz pierwszy nagrody prezesa ABM "Medycyna jutra". Prezes agencji mówił, że w kolejnych latach przewidziano więcej kategorii. Sierpiński dodał, że przy wyborze laureatów zastosowano algorytmy sztucznej inteligencji. W kategorii instytucja laureatem został Gdański Uniwersytet Medyczny, w kategorii główny badacz – pediatra i specjalistka onkologii i hematologii dziecięcej prof. Anna Raciborska kierująca Kliniką Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka, a w kategorii organizacja pozarządowa – Stowarzyszenie Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych.(PAP)

Autorzy: Szymon Zdziebłowski, Magdalena Gronek

szz/ mgw/ joz/